سقفهای متحرک پارچه ای، به ویژه انواعی که از غشاء PVC پلی استر دار ساخته میشوند، امروزه یکی از کاربردی ترین و جذاب ترین راهکارها برای ایجاد فضاهای نیمه باز و قابل کنترل در برابر نور خورشید و بارش هستند.
یکی از مهمترین اجزای این سیستمها، ریل سقف متحرک است؛ زیرا کیفیت، جنس و طراحی ریل تأثیر مستقیم بر حرکت روان ، دوام، آببندی و همچنین زیبایی نهایی سازه دارد.
انواع ریل سقف متحرک به طور کلی در دو گروه اصلی دسته بندی میشوند:
A
ریلهای سقف متحرک دستی
B
ریلهای سقف متحرک برقی
این مقاله با رویکردی تخصصی به بررسی انواع ریل سقف متحرک از حیث تفاوتها، مزایا، معایب، نکات انتخاب و موارد استفاده هر یک از این دو گروه می پردازد.
A – ریل سقف متحرک دستی؛
انتخابی ساده، اقتصادی و مناسب فضاهای کوچک
ریلهای ویژه سقفهای متحرک دستی اغلب طراحی ساده تری دارند و برای فضاهایی طراحی شده اند که نیاز به آب بندی کامل یا پوشش ۱۰۰٪ در برابر عوامل محیطی وجود ندارد. در این سیستمها، سقف متحرک نقش سایه بان و محافظ در برابر بارانهای سبک را ایفا می کند و حرکت آن نیز معمولاً از طریق طناب پارچه ای ، دسته یا سایر مکانیزم های کشنده صورت می پذیرد.
ویژگی های فنی ریلهای دستی
این دسته از ریلها با دو متریال اصلی در بازار ایران عرضه میشوند:
1- ریل دستی آلومینیومی
2- ریل دستی فــــــولادی
1- ریلهای دستی آلومینیومی
استفاده از پروفیل آلومینیومی در سیستمهای دستی به دلیل دقت بالا در تولید و یکنواختی سطح داخلی ریل، باعث حرکت بسیار روانتر چرخها میشود. همین ویژگی باعث میشود سیستم آلومینیومی کم صدا، نرم و با طول عمر بالاتر باشد.
- حرکت کاملاً روان و کم اصطکاک چرخها
- ظاهر زیبا ، ظریف و کاملاً هماهنگ با دکوراسیون داخلی
- مقاومت در برابر رطوبت، پوسیدگی و زنگزدگی
- وزن کمتر و فشار کمتر بر چرخها
- کمیاب بودن پروفیل مناسب در بازار داخلی
- هزینه بالاتر
- غیر اقتصادی بودن برای پروژه با ابعاد کم
2- ریلهای دستی فولادی
ریلهای فولادی به دلیل فراوانی در بازار آهن و امکان برش و سفارشی سازی آسان، یکی از گزینه های رایج و اقتصادی تر در سقفهای متحرک دستی هستند.
- قیمت مناسب نسبت به آلومینیوم
- موجود بودن چرخهای سازگار (اغلب توسط فروشنده ریل عرضه میشود)
- تنوع بالای مقاطع و امکان انتخاب مدلهای مستحکمتر
- وزن بیشتر
- صدای بیشتر هنگام حرکت
- احتمال زنگزدگی درصورت عدم پوشش مناسب
B – ریل سقف متحرک برقی؛
مناسب پروژه های بزرگ، حرفه ای و نیازمند آب بندی کامل
در سقفهای متحرک برقی، حرکت سقف توسط موتور توبولار و معمولاً از طریق تسمه های دندانه دار T10 انجام میشود. برای نصب این تسمه ها، پروفیل آلومینیوم نیازمند کانالها و حفره های دقیق مهندسی شده است. همین موضوع باعث افزایش ابعاد، وزن و استحکام ریل در این سیستمها میشود.
ویژگیهای ریل سقف متحرک برقی
| امکان اجرای دهانه های بزرگ بدون افت استحکام |
| قابلیت آب بندی کامل و هدایت آب به ناودان ها |
| طراحی صنعتی با مقاومت بالا در برابر باد و باران |
| امکان هماهنگی با سیستم هوشمند ساختمان |
- تحمل بار بیشتر و مناسب برای طول دهانه های بزرگ
- عملکرد یکپارچه با موتورهای مخصوص
- قابلیت اجرای سقفهای مقاوم و چهار فصل
- نصب سیستمهای جانبی مانند نوارهای آب بندی، قفل ضد باد و شیدهای جانبی
- قیمت بالاتر به دلیل مصرف زیاد آلومینیوم
- وزن بیشتر و نیازمند زیر سازی قوی تر
- ظاهر حجیم تر نسبت به ریلهای دستی
نکته کاربردی مهم
در پروژه هایی که سقف برقی صرفاً برای کاهش نور در زیر یک سقف شیشه ای (مانند اسکای لایت) استفاده میشود، استفاده از پروفیلهای بسیار سنگین ممکن است به لحاظ اقتصادی و بصری غیر منطقی باشد. در این شرایط، نسخه های سبکتر یا اقتصادی سقفهای برقی گزینه بهتری محسوب میشوند.
جمع بندی نهایی ؛
انتخاب انواع ریل سقف متحرک، بیش از هر چیز به ابعاد پروژه، نوع کاربری، شرایط آب و هوایی و بودجه بستگی دارد.
• ریلهای دستی، راهکاری ساده، سبک و اقتصادی برای فضاهای کوچکتر هستند.
* ریلهای آلومینیومی دستی کیفیت حرکت عالی و نمای زیباتر ارائه میدهند.
* ریلهای فولادی دستی مناسب پروژه های اقتصادی و با ابعاد کوچک تا متوسط اند.
• ریلهای برقی انتخابی حرفه ای، مقاوم و مناسب پروژه های بزرگ، تجاری یا نیازمند آب بندی کامل هستند.
در نهایت، انتخاب صحیح ریل میتواند تأثیر مستقیم بر طول عمر، عملکرد، زیبایی و کارایی یک سقف متحرک داشته باشد. پیشنهاد میشود پیش از انتخاب نهایی، نوع ریل، جنس پروفیل، کیفیت چرخها و مکانیزم حرکتی با دقت بررسی و با نیاز پروژه تطبیق داده شود.
